بررسی تأثیر فاصله سنی و جنسیت مخاطب بر کاربرد زبان مودبانه در روابط خویشاوندی تهرانی ها

ادب، رفتاری فیزیکی و کلامی است که با توجه به بافت اجتماعی زندگی بشر و جهت حفظ سلامت تعاملات اجتماعی، لازمه هر جامعه ای است و در آن وجود دارد. ادب زبانی یا سبک مودبانه، یکی از سبک هایی است که در هر جامعه بشری یافت می شود، اما با توجه به باورها و ارزشهای هر جامعه، در جوامع مختلف، به صورتی خاص، جلوه می کند.ادب دارای جنبه های مختلفی است، که چگونگی خطاب و بیان درخواست از جنبه های آن است. در این تحقیق، وضعیت نسل میانسال و جوان تهرانی در خصوص خطاب و بیان درخواست، بررسی می شود. چارچوب نظری ، بنا بر ضرورت تحقیق به صورت تلفیقی و با الهام از الگوهای ذیل می باشد: جهت بررسی خطاب، از الگوی براون و فورد (1961) و تریپ (1972)، تبعیت شده است. در خصوص بررسی شیوه انجام درخواست، از الگوی بلوم- کولکا، هاوس و کسپر(1989)، الهام گرفته شده است. جهت تعیین وضعیت ادب هر کدام از گروه ها، از الگوی براون و لوینسون نیز استفاده شده است تا مشخص شود که درهر گروه، رایجترین راهبرد ادب بر مبنای الگوی ادب براون و لوینسون کدام است. روش تحقیق،پیمایشی است و ابزار آن، پرسشنامه ای باز-پاسخ است، که در ارتباط با خویشاوندان، در میان صد و بیست نفر زن و مرد جوان و میانسال تهرانی توزیع شد که بدین شرح است: الف) افراد زیر را چگونه خطاب می کنید؟/ ب) در صورتیکه در منزل افراد زیر مهمان باشید و بخواهید تماسی تلفنی بگیرید چگونه درخواستتان را بیان می کنید؟ ج) در صورتیکه در منزل افراد زیر مهمان باشید و احساس گرسنگی کنید، چگونه درخواستتان را بیان می کنید؟ نتایج نشان می دهد، که نسل میانسال، نسبت به نسل جوان، در زمینه خطاب و بیان درخواست مودبانه تر برخورد می کند. در نسل میانسال، زنان، درخصوص بیان درخواست و مردان، درخصوص خطاب، مودبانه تر برخورد می کنند. در نسل جوان، مردان، در زمینه بیان درخواست و زنان، در زمینه خطاب، مودبانه تر برخورد می کنند.